Fundacja Rodzinna jak każdy nowy temat podatkowy prowokuje dużo pytań. Szczególnie, gdy przychodzi do omawiania szczegółów i wdrażania rozwiązań w życie. Lubię w tym aspekcie śledzić świeże interpretacje podatkowe, gdyż to właśnie w tych zapytaniach widać, po pierwsze, jak inni chcą wdrożyć dane rozwiązanie, a po drugie, gdzie są największe punkty zapalne.
Poniżej prezentuje kilka takich zapytań (i odpowiedzi dyrektora KIS) odnośnie Fundacji Rodzinnej.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 2023-08-11 (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.534.2023.1.KF) odpowiedział, że „obowiązujące od 22 maja 2023 r. przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazują jako moment powstania przychodu wyłącznie ewentualne przychody otrzymane od fundacji rodzinnej (bądź w trakcie jej funkcjonowania, bądź w wyniku jej rozwiązania). Żaden z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje, aby w momencie wniesienie przez fundatora do fundacji rodzinnej składników majątku na pokrycie funduszu założycielskiego dochodziło do powstania przychodu po stronie fundatora.”
Biorąc pod uwagę przedstawiony opis zdarzenia przyszłego Dyrektor stwierdził, że wniesienie składników majątkowych do Fundacji w celu pokrycia funduszu założycielskiego Fundacji nie będzie powodować powstania przychodu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a oraz art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bądź na podstawie jakiegokolwiek innego przepisu tej ustawy.
W ocenie Dyrektora KIS (0114-KDIP2-1.4010.312.2023.1.KS z dnia 2023-08-14) obrót walutą wirtualną wykracza poza dozwolony zakres działalności prowadzonych przez fundacje rodzinną, nie został on bowiem wymieniony jako dopuszczalna działalność gospodarcza w żadnym z ośmiu punktów ust. 1 art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
W ramach dozwolonej działalności gospodarczej (art. 5 ust. 1 pkt 4 ufr) fundacja rodzinna może m. in. nabywać i zbywać papiery wartościowe, instrumenty pochodne i prawa o podobnym charakterze.
Dokonując analizy przepisów Dyrektor KIS uznał, że waluta wirtualna nie jest instrumentem finansowym, ani też nie może być uznana za prawo o podobnym charakterze do papierów wartościowych i instrumentów pochodnych, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o fundacji rodzinnej. Waluta wirtualna nie stanowi zagranicznego środka płatniczego, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o fundacji rodzinnej.
Stąd też Dyrektor KIS uznał, że „nieprawidłowe jest Pana stanowisko zgodnie z którym fundacja rodzinna będzie mogła korzystać z preferencji podatkowej – zwolnienia podmiotowego w podatku dochodowym od osób prawnych i reinwestować (kupować/sprzedawać waluty wirtualne (kryptowaluty) za pieniądz fiducjarny np. PLN, USD, EUR) bez podatku aż do momentu wypłaty na rzecz beneficjenta.”.
Zgodnie z opisem stanu faktycznego wnioskodawca w 2023 r. zostanie fundatorem oraz beneficjentem założonej przez siebie fundacji rodzinnej.
Fundacja będzie w pierwszym roku od powstania wynajmowała na siedzibę część nieruchomości należącej do Fundatora. Z tytułu najmu Fundacja będzie wypłacała co miesiąc stałą kwotę na rzecz fundatora. Czynsz najmu będzie rynkowy, tj. taki jaki ustaliłyby pomiędzy sobą podmioty niepowiązane. Fundator będzie jednym z beneficjentów fundacji rodzinnej.
Wnioskodawca będzie jednocześnie pierwszym jednoosobowym zarządem Fundacji, zatem będzie także osobiście i bezpośrednio odpowiadał za prawidłowe wywiązywanie się Fundacji z obowiązków podatkowych.
Zgodnie z ustawą o CIT fundacje rodzinne zostały, co do zasady, objęte podmiotowym zwolnieniem od podatku dochodowego od osób prawnych. Powyższe zwolnienie nie znajdzie jednak zastosowania do podatku dochodowego od przekazanych lub postawionych do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio: świadczeń dokonywanych przez fundację rodzinną na rzecz beneficjenta (w tym fundatora będącego jednocześnie beneficjentem) oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, a także świadczeń w postaci ukrytych zysków.
Niemniej, zgodnie z opinią dyrektora KIS (sygn. interpretacji 0111-KDIB1-2.4010.291.2023.1.EJ z dnia 2023-08-18):
• Czynsz najmu płacony przez Fundację nie będzie dla niej stanowił przychodu odpowiadającego wartości świadczenia w rozumieniu art. 2 ust. 2 UFR i nie będzie tym samym opodatkowany na podstawie art. 24q ust. 1 pkt 1 ustawy CIT.
• Czynsz najmu płacony przez Fundację nie będzie dla niej stanowił świadczenia w postaci ukrytych zysków w rozumieniu art. 24q ust. 1 pkt 3 w zw. z ust. 1a ustawy CIT nie będzie tym samym opodatkowany na podstawie art. 24q ust. 1 pkt 3 ustawy CIT
Ciekawe jest uzasadnienie tej interpretacji: „to statut i lista beneficjentów określają świadczenia na rzecz beneficjenta. Podkreślić należy, że oprócz ogólnego wskazania w statucie, szczegółowe dane dotyczące beneficjenta i jego uprawnień określa się na liście beneficjentów. Skoro z wniosku nie wynika, że czynsz najmu ma swoje źródło w statucie fundacji bądź w liście beneficjentów to nie może zostać uznane za świadczenie w rozumieniu art. 2 ust. 2 ufr.”
Można zatem to odczytać w ten sposób, że gdyby w statucie fundacji był zapis, że fundacja jest zobowiązana do wynajmowania siedziby od fundatora/beneficjenta, a on jest uprawniony do wynajmowania jej tych pomieszczeń, to w takim stanie faktycznym przekazywane świadczenia byłyby opodatkowane na poziomie fundacji rodzinnej.
„Z wniosku wynika, że czynsz ten zostanie ustalony na warunkach rynkowych na podstawie zawartej między wnioskodawcą a fundacją umowy najmu nieruchomości. W zamian za zapłatę czynszu w wysokości wynikającej z umowy, fundacja rodzinna uzyska możliwość korzystania z części nieruchomości należącej do Wnioskodawcy. Podstawą do wypłaty czynszu będzie więc umowa najmu, a nie statut fundacji czy też lista beneficjentów. Wnioskodawca otrzyma środki w postaci czynszu, ponieważ zawarł z fundacją umowę najmu, a nie ze względu na to, że jest beneficjentem fundacji. Nie można wobec tego uznać, że czynsz najmu stanowi w tym przypadku świadczenie w postaci środków pieniężnych przeniesionych na beneficjenta zgodnie ze statutem fundacji i listą beneficjentów.”
Odnośnie pytania, czy takie świadczenie będzie ukrytym zyskiem organ stwierdził, że czynszu za najem nieruchomości nie sposób uznać za:
- pożyczkę i jej pochodne;
- darowizny lub inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia;
- usługi doradcze, księgowe, badania rynku, prawne, reklamowe, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancję i poręczenia albo świadczenia o podobnym charakterze;
- opłaty i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7, tj. autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, licencje, prawa określone w ustawie Prawo własności przemysłowej, czy też know-how.
Ponadto czynsz najmu będzie ustalany na warunkach rynkowych, w związku z czym w przypadku transakcji polegającej na zapłacie czynszu nie wystąpi różnica między wartością rynkową a ustaloną między stronami ceną tej transakcji.
„Zatem, czynsz najmu płacony przez Fundację nie będzie dla niej stanowił świadczenia w postaci ukrytych zysków w rozumieniu art. 24q ust. 1 pkt 3 w zw. z ust. 1a updop i tym samym nie będzie tym samym opodatkowany na podstawie art. 24q ust. 1 pkt 3 updop.”
Zyski osiągane przez Fundację rodzinną w toku prowadzonej działalności, nie wpłyną na proporcję, o której mowa w art. 28 ustawy o fundacji rodzinnej. „Inną osobą”, o której mowa w art. 28 ust. 2 ufr nie jest Fundacja rodzinna.
Zgodnie z art. 28 ufr na potrzeby ustalenia proporcji, o której mowa w art. 27 ust. 4 ustaw z o fundacji rodzinnej (na potrzeby ustalenia prawa do zwolnienia spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych), fundacja jest zobowiązana:
(i) uwzględnić mienie wniesione do Fundacji rodzinnej przez fundatora lub osoby mu najbliższe (małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo) - kwalifikując je jako mienie wniesione przez fundatora oraz
(ii) mienie wniesione przez inne osoby - kwalifikując je jako mienie wniesione przez fundację rodzinną.
Do ustalenia tej proporcji nie ma znaczenia jednak mienie wypracowane w toku istnienia przez fundacje rodzinną – tak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 2023-08-18, sygnatura: 0113-KDIPT2-3.4011.465.2023.1.JŚ.
W cytowanej wyżej interpretacji Dyrektor KIS potwierdził także, że świadczenia wypłacane na rzecz fundatora lub beneficjentów fundacji, będących osobami, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, będą w całości podlegać zwolnieniu spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 157 w zw. z ust. 49 ustawy o PIT.
Zwolnienie będzie obowiązywało „niezależnie od tego, czy składniki majątku przeznaczone na wypłatę Świadczeń na rzecz ww. beneficjentów Fundacji rodzinnej pochodzić będą pochodzić z prowadzonej przez Fundację rodzinną działalności gospodarczej lub z nadwyżek finansowych wypracowanych przez Fundację rodzinną lub mienia nabytego przez Fundację w toku jej działalności.”
Stanowisko zaprezentowane przez podatnika w sprawie było następujące:
1) Wypłacając Świadczenia Fundacja nalicza 15% ryczałtowy CIT na podstawie art. 24q ust. 1 pkt 1 Ustawy CIT przyjmując za podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 24q ust. 2 wartość Świadczenia które trafia do rąk beneficjenta, tj. sam ww. ryczałtowy CIT nie pomniejsza wypłacanego Świadczenia.
2) 15% podatek ryczałtowy CIT od wartości wypłacanych przez Fundację Świadczeń nie jest potrącany z wartości wypłacanego Świadczenia zatem nie występuje w tym przypadku pojęcie brutto ani netto gdyż beneficjent zawsze dostaje Świadczenie w takiej wysokości w jakiej wynika to ze statutu Fundacji oraz innych zasad ustalania wartości Świadczenia do wypłaty.
3) W związku z pytaniem powyższym 15% podatek ryczałtowy CIT od wartości wypłacanych Świadczeń skoro nie jest potrącany z wartości wypłacanego Świadczenia to nie obciąża beneficjenta ani jego majątku w postaci otrzymywanego Świadczenia lecz obciąża pozostały majątek Fundacji obliczony bez wartości Świadczenia.
Jeśli np. w danym miesiącu beneficjentowi będącym żoną Fundatora ma być wg tych zasad wypłacone Świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł, to Fundacja jest zobowiązana wypłacić kwotę 10 000 zł bez pomniejszania tej kwoty o podatek CIT ryczałtowy 15%. Fundacja podatek 15% CIT ryczałtowy pokryje z innych środków które posiada.
Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 2023-08-30 (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.261.2023.1.DP) zgodził się z tym stanowiskiem.
Zgodnie z art. 24q ust. 1 pkt 2 updop podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej wynosi 15% podstawy opodatkowania.
Z art. 24q ust. 2 i 3 ww. ustawy wynika, że w przypadku rozwiązania fundacji rodzinnej, podstawę opodatkowania stanowi wartość mienia, o której mowa w ust. 1 pkt 2, pomniejszona o wartość podatkową mienia wniesionego przez fundatora lub fundatorów.
Zgodnie z oceną Dyrektora KIS (0111-KDIB1-2.4010.173.2023.1.DP z dnia 2023-08-24) „Wyjaśnić należy, że wniesione do fundacji rodzinnej środki pieniężne w walucie polskiej (niezależnie od przeznaczenia ich na fundusz założycielski lub przekazania w formie darowizny w trakcie funkcjonowania fundacji) nie mogą stanowić wartości podatkowej mienia wniesionego przez fundatora, o którą zgodnie z przepisem art. 24q ust. 3 updop pomniejsza się wartość przychodu fundacji rodzinnej w związku z jej rozwiązaniem. Mając na uwadze treść art. 24q ust. 4 updop wskazać należy, że ustawodawca objął tym rozwiązaniem tylko takie składniki mienia, które w przypadku ich odpłatnego zbycia mogłyby zostać przez fundatora zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Przykładem takich składników są rzeczy lub prawa. Natomiast w odniesieniu do środków pieniężnych, zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów nie byłoby możliwe.”
===========================
